ΕΣΥ ΕΙΣΑΙ ΦΥΣΗ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΣΠΑΕΙ ΤΟ ΜΠΕΤΟΝ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ;
Πρόσφατα ο Ντόναλντ Τράμπ, χαρακτήρισε “προφήτες της δυστυχίας” όσους προειδοποιούν για την κλιματική αλλαγή. Παράλληλα, αρκετές πολυεθνικές αλλά και κάποιοι επιστήμονες, υποστηρίζουν ότι οι μεταλλαγές που βιώνουμε αποτελούν συνηθισμένες κυκλικές διακυμάνσεις. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις λοιπόν, οι θερμοκρασίες ρεκόρ παγκοσμίως, οι γιγαντιαίες πυρκαγιές σε Σιβηρία, Αμαζόνιο, Αυστραλία και Αφρική, και οι ολοένα και περισσότερες καταστροφές από πλημμύρες, τυφώνες κ.α., ή ακόμα και οι τραγωδίες στην χώρα μας, όπως στο Μάτι, στην Μάνδρα ή στην Χαλκιδική, αποτελούν απλώς τυχαία, ασύνδετα μεταξύ τους γεγονότα… Η άποψη μας βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα τέτοιων αντιλήψεων! Πλήθος δεδομένων από διαφορετικά πεδία επιστημονικής έρευνας, αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή και η οικολογική καταστροφή είναι εδώ και σταδιακά απειλούν τους όρους ύπαρξης μας στην Γη!
– Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ακόμα και οι δεσμεύσεις των κρατών (που δεν τηρούνται…) οδηγούν σε άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς. Την ίδια στιγμή επισημαίνει ότι οποιαδήποτε άνοδος μεγαλύτερη από 1,5 βαθμούς θα είναι καταστροφική… Ήδη τα τέσσερα τελευταία χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί, η αποψίλωση των δασών γίνεται με καταστροφικούς ρυθμούς, ενώ η ερημοποίηση εδαφών και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι πραγματικότητα.
– Η βιοποικιλότητα απειλείται σε τρομακτικό βαθμό. Περίπου 1 εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση από τις αλλαγές στο κλίμα και την πολύμορφη ρύπανση, κάτι που θα διαταράξει ραγδαία την οικολογική ισορροπία. Μόνο στις πρόσφατες πυρκαγιές στην Αυστραλία έχασαν την ζωή τους πάνω από 1 δισεκατομμύριο ζώα και οργανισμοί.
– Οι επιπτώσεις στο αγροτοδιατροφικό ζήτημα είναι τραγικές. Το 2025 περισσότεροι από 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα έρθουν αντιμέτωποι με το πρόβλημα της παντελούς έλλειψης νερού, ενώ εκατομμύρια άλλοι αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις των μεταλλαγμένων τροφίμων και της πείνας.
– Σαν αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής καταστροφής, της κατάρρευσης των δομών δημόσιας υγείας, και σε συνδυασμό με την ολοένα πιο δύσκολη και αγχωτική καθημερινότητα, σαρώνουν νέες αλλά ακόμα και “ξεχασμένες” ασθένειες. Για παράδειγμα μόνο στην Ευρώπη κάθε χρόνο έχουμε 400.000 πρόωρους θανάτους λόγω έκθεσης σε μικροσωματίδια.
– Η περιβαλλοντική καταστροφή οδηγεί ήδη σε κύματα «περιβαλλοντικής μετανάστευσης» (υπολογίζονται σε 22 εκατομμύρια κατ’ έτος), και επιτείνει την αστικοποίηση με την δημιουργία ατελείωτων παραγκουπόλεων στην περιφέρεια των μητροπόλεων του πλανήτη.
Δεν παρατηρείται μόνο μια απλή σταδιακή άνοδος κάποιων δεικτών, αλλά μη-γραμμικές μεταβολές, συχνά αλληλοτροφοδοτούμενες και ραγδαία επιταχυνόμενες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του λιωσίματος των πάγων στην Αρκτική. Η άνοδος της θερμοκρασίας είναι η αρχική αιτία, όμως καθώς μειώνεται ο συνολικός όγκος του πάγου που αντανακλά τον ήλιο, παράλληλα αυξάνεται ο ρυθμός υπερθέρμανσης, με αποτέλεσμα οι πάγοι να λιώνουν ακόμα γρηγορότερα. Η καταστροφή αυτή ανοίγει με την σειρά της την κούρσα των γεωπολιτικών ανταγωνισμών για τον μέχρι τώρα ανεκμετάλλευτο ορυκτό πλούτο, αλλά και τις νέες θαλάσσιες οδούς που θα ανοίξουν.
NO ES FUEGO! ES CAPITALISMO!
(δεν είναι πυρκαγιά είναι ο καπιταλισμός. Σύνθημα Bραζιλιάνων διαδηλωτών)
Τίποτα δεν είναι πιο ταξικό και συνδεδεμένο με τον πυρήνα των καπιταλιστικών σχέσεων από ότι η κλιματική κρίση και συνολικότερα η περιβαλλοντική καταστροφή. Η καπιταλιστική παραγωγή έχει την τάση να κατασπαταλά τους φυσικούς πόρους που δεν αποτελούν άμεσα κεφάλαιο (ατμόσφαιρα, κλίμα, θάλασσες, κλπ.), να λεηλατεί την φύση και παράλληλα να μετατρέπει το φυσικό, βιοτεχνολογικό, κοινωνικό χώρο και περιβάλλον σε εμπόρευμα. Δεν είναι επομένως μια φυσική «ανθρωπογενής εξέλιξη», ή ζήτημα «ατομικής ευθύνης» για την ανακύκλωση π.χ. στο πλαστικό καλαμάκι …Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
– Το πιο πλούσιο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αποτύπωμα άνθρακα 175 φορές μεγαλύτερο από το φτωχότερο 10%. Ταυτόχρονα οι φτωχοί πλήττονται βαρύτερα από την περιβαλλοντική καταστροφή, τις πλημμύρες, την ξηρασία κτλ. Δεν είναι ίδιες οι συνθήκες ζωής και στέγασης, η ρύπανση στον αέρα και το έδαφος στην Φυλή και στην Εκάλη, στο Λουξεμβούργο και το Αφγανιστάν…
– Τα πολυεθνικά πολυκλαδικά μονοπώλια έχουν την τιμητική τους. Άνω του 70% των παγκόσμιων εκπομπών, από το 1988 μέχρι το 2017, προέρχονται από 100 μεγάλες εταιρείες. Τα δάση στον Αμαζόνιο καταστρέφονται από τις μεγάλες εταιρείες του αγροτοδιατροφικού τομέα, ενώ η Mosanto (το μεγαλύτερο μονοπώλιο σε αυτό τον τομέα) έχει αναπτύξει προϊόντα υψηλής τοξικότητας που καταστρέφουν το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.
– Η ακόρεστη καπιταλιστική παραγωγή, και η υπερκατανάλωση στις ανεπτυγμένες χώρες, δημιουργούν τόνους απορριμάτων και μια εντελώς στρεβλή διαχείριση των φυσικών πόρων. Την ίδια στιγμή που εκατομμύρια άνθρωποι πεινάνε, γύρω στο ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων καταλήγει στα σκουπίδια.
– Ο πόλεμος – ανάμεσα στα άλλα – επιβαρύνει ανεπανόρθωτα το περιβάλλον (π.χ. χημική ή ραδιενεργός ρύπανση) Μόνο ο στρατός των Η.Π.Α. ξεπερνά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα 140 χωρών μαζί!
– Ένα σύστημα που εξ ορισμού κινείται βραχυπρόθεσμα, με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος, είναι «λογικό» να υποτιμάει τα έργα προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό φυσικά, δεν είναι η «μοίρα της ανθρωπότητας» ανεξαρτήτως πολιτικών πρακτικών. Πρόσφατη έρευνα αναφέρει ότι ένας πολίτης έχει 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από τυφώνα ίδιου μεγέθους στις ΗΠΑ σε σχέση με την Κούβα.
– Οι ελεύθεροι χώροι στις πόλεις, αντί να αποτελούν πράσινους πνεύμονες, καταλαμβάνονται από τα συμφέροντα μεγάλων επιχειρήσεων και τσιμεντοποιούνται, όπως π.χ. στο Ελληνικό.
ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΛΥΣΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΟ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ;
Πολύς λόγος γίνεται (και ακόμη περισσότερα χρήματα ξοδεύονται…) για την περιβόητη πράσινη ανάπτυξη. Η επίκληση ενός νέου “Green Deal” από συστημικά κόμματα, περιβαλλοντικές ΜΚΟ, και εταιρικούς κολοσσούς, δίνει και παίρνει. Είναι μήπως αυτή η λύση ;
Αποτελεί προκλητική υποκρισία να μιλούν για απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα αυτοί που δρομολογούν το νέο γύρο θαλάσσιων εξορύξεων με τους ανυπολόγιστους περιβαλλοντικούς και πολεμικούς κινδύνους. Η ουσία είναι ότι τα καθολικά οικολογικά προβλήματα ελάχιστα αντιμετωπίζονται από τις όποιες ρυθμίσεις (παρά τα όποια επιμέρους ορθολογικά στοιχεία έχουν) στο βαθμό που η αιτία τους είναι η ίδια η οικονομία της αγοράς. Ο λεγόμενος “πράσινος καπιταλισμός” αποτελεί ακόμα μία προσπάθεια για εμπορευματοποίηση των ρυθμών καταστροφής της φύσης. Ενδεικτικό είναι το «χρηματιστήριο ρύπων», που ουσιαστικά δίνει το δικαίωμα στις πιο ανεπτυγμένες χώρες να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών αερίων που δεν θα χρησιμοποιήσουν οι φτωχότερες.
Η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη, αποτελεί άλλη μια μορφή καπιταλιστικής κερδοφορίας και για αυτό σε πολλές περιπτώσεις οξύνει αντί για να λύνει τα προβλήματα! Για παράδειγμα, ενώ η παραγόμενη ενέργεια από τις ανεμογεννήτριες είναι σχετικά μικρή, την ίδια στιγμή η καταστροφή στο φυσικό περιβάλλον είναι πρωτοφανής με ξερίζωμα ολόκληρων δασών, όπως π.χ. στα Άγραφα. Από την άλλη η καλλιέργεια βιοκαυσίμων οδηγεί στην αποψίλωση του Αμαζονίου.
Η ανθρωπότητα δεν έχει να περιμένει τίποτα από το κεφάλαιο, που δεν θα διστάσει να πουλήσει ακόμα και τις στάχτες αυτού του κόσμου στο χρηματιστήριο. Το greenwashing, δηλαδή η συστηματική παραπλάνηση σχετικά με τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες των επιχειρήσεων, είναι βασικός πυλώνας του νέου εταιρικού marketing. Είναι χαρακτηριστικές οι «περιβαλλοντικές ευαισθησίες» Μ.Μ.Ε., που ελέγχονται από εφοπλιστές οι οποίοι με τα «σαπάκια» τους έχουν προκαλέσει τεράστιες περιβαλλοντικές καταστροφές παγκοσμίως. Δεν «μπορούμε όλοι μαζί» επομένως, ακριβώς γιατί δεν τα καταστρέψαμε όλοι μαζί… Απαιτείται άλλος δρόμος!
ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ!
Εδώ και περίπου 150 χρόνια ο Μαρξ έγραφε ότι η «φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου» ενώ ο Ένγκελς προειδοποιούσε: «Σε κάθε μας βήμα ας θυμόμαστε ότι δεν ελέγχουμε την φύση όπως ο κατακτητής έναν ξένο λαό, όπως κάποιος που στέκεται έξω από την φύση, αλλά ότι εμείς, με τη σάρκα, το αίμα και το μυαλό μας, ανήκουμε στη φύση και υπάρχουμε μέσα της, και ότι όλη η γνώση μας συνίσταται στο γεγονός ότι έχουμε το πλεονέκτημα έναντι όλων των άλλων πλασμάτων πως μπορούμε να μάθουμε τους νόμους της και να τους εφαρμόζουμε σωστά».
Η δυνατότητα της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου- φύσης υπάρχει στο σήμερα, αφού υπάρχει το γνωστικό υπόβαθρο για να σχεδιαστεί η παραγωγή όλων των αναγκαίων αγαθών με πλήρη σεβασμό προς το οικοσύστημα. Αυτό προσκρούει στην αστείρευτη δίψα για κέρδος του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας, και για αυτό το ξεπέρασμα αυτού του βάρβαρου και καταστροφικού συστήματος είναι βασικός όρος για μια άλλη πορεία της ανθρωπότητας.
Πλατιά τμήματα της κοινωνίας, στην Ελλάδα και διεθνώς, κινητοποιούνται ενάντια στην καταστροφή των περιοχών τους. Το ΝΑΡ και η νΚΑ συμμετέχουν δραστήρια στους αγώνες αυτούς, απαιτώντας άμεσα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, για να μπει φραγμός στην ασυδοσία των πολυεθνικών κ.α.. Δεν είναι καθόλου αμελητέα η κατάκτηση τέτοιων επιμέρους νικών. Το ζητούμενο, όμως, είναι οι αγώνες αυτοί να μπολιαστούν με μια συνολικότερη αντικαπιταλιστική οπτική, και να συμβάλλουν σε ευρύτερη εργατική και νεολαιίστικη πάλη. Βασικός όρος για κάτι τέτοιο είναι μια ριζικά διαφορετική, συνολική οπτική! Χωρίς να υποτιμούμε την τεχνολογική διάσταση των προβλημάτων, είναι αναγκαία η ανατροπή των πολιτικών και ταξικών ορίων που θέτει ο καπιταλισμός στην αντιμετώπιση του οικολογικού προβλήματος.
Πρώτα και κύρια χρειαζόμαστε άλλο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Δεν αρκούν μικροδιορθώσεις, αλλά επαναστατικές- αντικαπιταλιστικές αλλαγές που θα τα αλλάξουν όλα. Από το σημερινό σπάταλο, ρυπογόνο και καταστροφικό μοντέλο, να περάσουμε στη συλλογικά οργανωμένη κοινωνία των “ελεύθερα συνεταιρισμένων παραγωγών”, που θα αποφασίζει τι, για ποιες ανάγκες και με ποιο τρόπο θα παράγει, με στόχο την επίτευξη μιας αξιοβίωτης ζωής για όλους, και την αναγωγή της οικολογικής ισορροπίας ως θεμελιώδη αξία της κοινωνίας της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.
Θεωρούμε επιβεβλημένη μια σταθερή πορεία μείωσης της ενεργοβόρας κατανάλωσης και απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα. Κέντρο της δικής μας αντίληψης είναι η απο-εμπορευματοποίηση της ενέργειας και της βιομηχανικής δραστηριότητας, που θα θέσει σε άλλη βάση και τα ζητήματα των φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών. Με ζητούμενο την καθολική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας, ενάντια στην αυξανόμενη ενεργειακή φτώχεια του λαού.
Χρειαζόμαστε μια νέα αρμονική βάση στη σχέση ανθρώπου-φύσης, το ξεπέρασμα του σημερινού ανταγωνιστικού της χαρακτήρα, που οφείλεται στον καταστροφικό, εκδικητικό και αλλοτριωτικό χαρακτήρα των εκμεταλλευτικών κοινωνιών. Για την προστασία των δασών, των θαλασσών και όλων των φυσικών πόρων. Για την απελευθέρωση της αγροτικής παραγωγής από την κυριαρχία του κεφαλαίου και τον εφιάλτη των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων. Για την κατάργηση της εμπορευματοποίησης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Για αξιοβίωτες πόλεις με διασφάλιση στέγης για όλους με σύγχρονες προδιαγραφές, πλούσιους πνεύμονες πρασίνου και υποδομές αθλητισμού, πολιτισμού και ψυχαγωγίας, ποιοτικά Μαζικά Μέσα Μεταφοράς, και εξασφάλιση προστασίας από φυσικές καταστροφές.
Για μια νέα κομμουνιστική ελπίδα στον 21ο αιώνα, για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, φτώχεια, αποξένωση και καταπίεση, χωρίς πόλεμο και περιβαλλοντική καταστροφή!
νεολαία Κομμουνιστική Απελεύθερωση
οργάνωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ
