Έξι χρόνια στο Δημοτικό, έξι στο Γυμνάσιο, τρία χρόνια δραματική σχολή… ένα απολυτήριο!
Καμία υποβάθμιση των πτυχίων των καλλιτεχνικών σχολών!
Η κυβέρνηση με βάση το προεδρικό διάταγμα 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022) ορίζοντας το προσοντολόγιο για κάθε εργασιακό κλάδο, αποφασίζει να υποτιμήσει τις καλλιτεχνικές σπουδές, εξισώνοντας τα μέχρι πρότινος αδιαβάθμητα πτυχία αυτών με απολυτήρια λυκείου. Ή μάλλον καλύτερα με το άθλιο προεδρικό διάταγμα σφραγίζει πλέον με τη βούλα του νόμου αυτό που συμβαίνει εδώ και χρόνια σε αυτό τον κλάδο, οι απόφοιτοι των «ανώτερων» δραματικών σχολών & σχολών χορού και κινηματογράφου να θεωρούνται απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το διάταγμα αυτό εκδόθηκε την ίδια περίοδο που η κυβέρνηση με το σύνολο των αντιδραστικών καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που προωθεί λεηλατεί τα μορφωτικά, εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα της νέας γενιάς, εντείνει τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Μάλιστα, το ΠΔ 85/2022 παραβιάζει τις διατάξεις του Ν. 1158/81 ”Περί οργανώσεως και διοικήσεως σχολών Ανωτέρας Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως κλπ.” (ΦΕΚ 127 /Α / 81) και του Π.Δ. 370/83 ”Κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας Ανωτέρων Σχολών Δραματικής Τέχνης (Τμ. Υποκριτικής” (ΦΕΚ 130 /Α / 83), σύμφωνα με τα οποία «η καλλιτεχνική εκπαίδευση ανήκει στην ΑΝΩΤΕΡΗ βαθμίδα εκπαίδευσης».
Κομβικό είναι πως οι «ανώτερες» καλλιτεχνικές σχολές υπάγονται στο Υπουργείου Πολιτισμού και όχι στο Υπουργείο Παιδείας, ώστε να εντάσσονται στο συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα και να συμβαδίζουν οι σπουδές τους με τους υπόλοιπους φοιτητές και σπουδαστές. Από το 1981 έως και σήμερα ελέγχει και αδειοδοτεί τις σπουδές των καλλιτεχνικών σχολών το Υπουργείο Πολιτισμού, οι υποψήφιοι δίνουν εισαγωγικές εξετάσεις σε διορισμένη από το Υπουργείο καλλιτεχνική επιτροπή και αν καταφέρουν να περάσουν σπουδάζουν με υπερεντατικό πρόγραμμα σπουδών τουλάχιστον 8 ωρών την ημέρα, ξαναδίνοντας εξετάσεις για να πάρουν τα διπλώματά τους, βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη για τις σπουδές τους . Απαραίτητη προϋπόθεση για να εισαχθούν στις σχολές αυτές είναι… το απολυτήριο λυκείου.
Από το 2003 και έπειτα η ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης, μετά από Ευρωπαϊκή οδηγία, καταργήθηκε στην Ελλάδα (οπότε και τα τριετούς φοίτησης Τ.Ε.Ι. μετατράπηκαν σε τετραετούς φοίτησης ΑΤΕΙ). Όμως, για τους αποφοίτους των καλλιτεχνικών σχολών έως το 2003, ακριβώς λόγω των προβλέψεων των παραπάνω νομοθετημάτων, ίσχυε η δυνατότητα ισοτίμησης των σπουδών τους με ΤΕΙ, άρα την κατάταξή τους σε εργαζόμενους ΤΕ. Κάτι που πλέον καταργείται και με το νόμο και συμπεριλαμβάνει την κατάργηση των ελάχιστων επαγγελματικών και εργασιακών δικαιωμάτων που εξασφαλίζονταν για αυτούς τους απόφοιτους, οπότε πλέον χορευτές, ηθοποιοί, μουσικοί και κινηματογραφιστές θεωρούνται ανειδίκευτοι/ες εργάτες/ριες. Παράλληλα, η μόνη δυνατότητα για αναγνωρισμένες καλλιτεχνικές σπουδές – πέρα από τα ελάχιστα τμήματα των ΑΕΙ – θα δίνεται από τα αντίστοιχα ΙΕΚ (υποκριτικής, κινηματογράφου κλπ).
Η καλλιτεχνική και επαγγελματική απαξίωση για τους καλλιτέχνες από τη μεριά της κυβέρνησης δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Χρόνια τώρα η καλλιτεχνική εκπαίδευση είναι παρατημένη και υποτιμημένη -παραδομένη στα χέρια των ιδιωτικών συμφερόντων – και δεν υπάρχει μέριμνα να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα ουσιαστικά. Παρά τις διεκδικήσεις και τους αγώνες Σωματείων του κλάδου και καλλιτεχνικών συλλόγων, για τη δημιουργία Ανώτατης βαθμίδας εκπαίδευσης, το κράτος και οι κυβερνήσεις έχουν δημιουργήσει ένα θολό πλαίσιο για την αναγνώριση των σπουδών αυτών, αφήνοντας στο κενό το ζήτημα της διαβάθμισης των σπουδών χιλιάδων αποφοίτων. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι υπάρχουσες καλλιτεχνικές σπουδές να πραγματοποιούνται σε διάφορες ιδιωτικές σχολές, κατά κύριο λόγο, χωρίς συγκροτημένο πρόγραμμα σπουδών, χωρίς τη δυνατότητα συνέχειας των σπουδών σε επόμενο επίπεδο και χωρίς εξασφαλισμένη πρόσβαση στο επάγγελμα και κατάκτηση εργασιακών δικαιωμάτων.
Η κυβέρνηση της ΝΔ πατώντας στην πολιτική όλων των κυβερνήσεων μέχρι τώρα με το ΠΔ 85 στοχεύει στην πλήρη μετατροπή της παιδείας σε εμπόρευμα και πεδίο κερδοφορίας, με τα επιχειρηματικά συμφέροντα να μπαίνουν πάνω από την ουσιαστική μόρφωση και τις ανάγκες των φοιτητών και σπουδαστών. Στοχεύει στην ενίσχυση επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και την παράδοση και των καλλιτεχνικών σπουδών στις δομές επαγγελματικής κατάρτισης και την προσπάθεια να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα συγκεκριμένων κολλεγίων και ΙΕΚ.
Ήρθε η ώρα να ανοιχτεί το θέμα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και πώς θα ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς να απαιτούνται κριτήρια, πιστοποιήσεις, σεμινάρια και απαιτεί πλατιά κουβέντα του κλάδου για την επίλυση του. Η επαφή με την τέχνη και τον πολιτισμό πρέπει να εντάσσεται στην εκπαίδευση των μαθητών από τα πρώτα χρόνια του σχολείου και να υπάρχει η δυνατότητα συνέχειας των σπουδών στην τέχνη που επιθυμούν. Να αποκτήσει ο πολιτισμός πραγματικό κοινωνικό ρόλο στην καθημερινότητα της νεολαίας και της κοινωνίας ευρύτερα. Η σχεδόν αποκλειστική πρόσβαση στις σπουδές αυτές μέσω του ιδιωτικού φορέα, η παντελής έλλειψη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης για ηθοποιούς, χορεύτριες/ες κτλ., διαιωνίζουν το πρόβλημα, υποβαθμίζουν την ποιότητα των σπουδών και μετατρέπουν τους καλλιτέχνες σε εργαζόμενους του μεροκάματου. Η απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τα καλλιτεχνικά μαθήματα και τη μουσική από τα σχολεία το 2020 αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την αντιμετώπιση που έχει προς τον πολιτισμό και την πλήρη εμπορευματοποίηση του.
Χαιρετίζουμε τους εκατοντάδες σπουδαστές και σπουδάστριες που σηκώνουν το γάντι της αντιπαράθεσης και από κοινού με τα Σωματεία του κλάδου εναντιώνονται σε αυτή την απόφαση της κυβέρνησης. Που διεκδικούν εδώ και τώρα, όχι μόνο την άμεση ανάκληση του προεδρικού διατάγματος, αλλά και ανώτατες, αναγνωρισμένες σπουδές, που θα βάλουν τέλος στην λογική του χομπισμού, της εργασιακής επισφάλειας και της αντιμετώπισης της τέχνης ως πάρεργου. Ο αγώνας αυτός είναι αναγκαίος να ενωθεί με τους αγώνες του εκπαιδευτικού κινήματος που παλεύει ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση που στοχεύει στην επιχειρηματικοποίηση των Πανεπιστημίων και στο τσάκισμα της δημόσιας και δωρεάν παιδείας, να συνδεθεί οργανικά με τις διεκδικήσεις των εργαζομένων για συλλογικές συμβάσεις εργασίας και εργατικά δικαιώματα.
Η ίδρυση μιας Δημόσιας Δωρεάν Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης για καλλιτεχνικές σπουδές αποτελεί το θεμέλιο ολόκληρου του Πολιτιστικού και Καλλιτεχνικού ζητήματος. Για μια τέχνη που δεν περιορίζεται στο θέαμα ως εμπορικό προϊόν αλλά που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας ως ζωτική ανάγκη. Μια τέχνη που βγαίνει από τα σπλάχνα της κοινωνίας και επιστρέφει σε αυτή αμφισβητώντας την, αρνούμενη να την μιμηθεί, να δεχτεί την αλήθεια της. Μια τέχνη που αγωνιά να εκφράσει το ανείπωτο και το μη δοσμένο, που ασφυκτιά στα στεγανά και υπερβαίνει κάθε όριο και συνθήκη.
Η πάλη των σπουδαστών από κοινού με το φοιτητικό και το εργατικό κίνημα πρέπει να βαθύνει και να διεκδικήσει:
- Άμεση ανάκληση του Προεδρικού Διατάγματος 85/2022.
- Ανώτατη δημόσια και δωρεάν Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση για τις καλλιτεχνικές σπουδές -Κατάργηση των διδάκτρων.
- Αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών των ήδη κρατικών σχολών με 4ετή φοίτηση, με περαιτέρω στόχο την εξίσωση τους με τις σπουδές των ΑΕΙ και την αύξηση της χρηματοδότησής τους.
- Πλήρη εργασιακά και επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων καλλιτεχνικών σχολών.
- Αύξηση των ωρών των καλλιτεχνικών μαθημάτων στη πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επαναφορά των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα Λύκεια. Μέτρα για όλες τις αναγκαίες υποδομές για την ουσιαστική διδασκαλία τους.